بیانیه هیئت داوران اولین جشنواره قصه‌گویی محیط‌زیست

به نام خدایی که خود، قصه‌گوی نخستین است؛ آن‌که آفرینش را با روایت آغاز کرد و در هر برگ از کتاب هستی، حکایتی از رحمت و حکمت خود نگاشت. بی‌تردید هر قصه، پرتویی است از الطاف بی‌پایان او، و هر قصه‌گو، پژواکی از صدای خلقت در گوش جان انسان‌هاست.

هیئت داوران اولین جشنواره قصه‌گویی محیط‌زیست با دلی سرشار از قدردانی و چشمی نگران برای فردای زمین، به پاس حضور پررنگ، خلاقانه و دغدغه‌مند تمامی قصه‌گویان محترمی که در این جشنواره شرکت کرده‌اند، مراتب تشکر عمیق خود را اعلام می‌دارد. 

این جشنواره تلاشی بود برای پیوند دو عنصر ارزشمند: «قصه» که زبان دل‌ها و ذهن‌هاست، و «محیط‌زیست» که خانه‌ی مشترک همه‌ی ماست با شعار از دل زمین تا دل کودک. در این مسیر، قصه‌گویان چونان راویان آگاه و مسئول، با بهره‌گیری از ابزار روایت، به بیان دردهای زمین، هشدارهای طبیعت و امیدهای فردا پرداختند. 

هیئت داوران با نگاهی عمیق به آثار ارائه‌شده، ضمن تحسین تلاش‌های چشمگیر شرکت‌کنندگان، بر این باور است که جشنواره‌های آینده می‌توانند با رعایت نکاتی چند، از غنای بیشتری برخوردار شوند و اثرگذاری عمیق‌تری بر مخاطبان، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، داشته باشند.  در ادامه، توصیه‌هایی از سوی هیئت داوران ارائه می‌شود که امید است چراغ راهی باشد برای قصه‌گویان دغدغه‌مند در مسیر پرنور روایت‌گری برای زمین. توصیه‌های هیئت داوران جهت ارتقای کیفیت جشنواره‌های آتی قصه‌گویی محیط‌زیست:  هیئت داوران، با بررسی دقیق آثار رسیده، نکاتی را به عنوان رهنمودهایی سازنده برای پربارتر شدن دوره‌های آینده جشنواره پیشنهاد می‌کند.

این نکات، از دل تجربه‌ها و مشاهده‌های عینی برآمده و با نگاهی دلسوزانه به آینده‌ی این جریان فرهنگی و آموزشی مطرح می‌گردد:  ۱. تناسب محتوا با اهداف جشنواره: قصه‌ها باید از نظر موضوع، پرداخت، و ساختار متنی، هم‌راستا با محورهای اصلی و دغدغه‌های محیط‌زیستی جشنواره باشند. توجه به پیام‌های مشخص در راستای حفظ زمین، منابع طبیعی، گونه‌های جانوری و کیفیت زندگی انسان‌ها، امری اساسی است. 

2. ضرورت کارگردانی متن و اجرا: قصه‌گویی تنها بیان یک روایت نیست؛ بلکه نمایشی ظریف و دقیق است. پرداخت هنرمندانه‌ی صحنه، حرکات، لحن، و فضاسازی جزئی جدایی‌ناپذیر از یک اجرای مؤثر و موفق است.

3. ارتباط مؤثر با مخاطب: قصه‌گو باید با تمام وجود با مخاطب ارتباط برقرار کند؛ ارتباطی زنده، صمیمی و تأثیرگذار که قصه را در جان و دل شنونده بنشاند.

4. نمایش عاقبت نیک یا بد رفتار با محیط‌زیست: پایان قصه باید به روشنی پیام اخلاقی خود را منتقل کند؛ نیکی و توجه به محیط‌زیست باید به سرانجامی نیک برسد، و بی‌توجهی و آسیب به طبیعت باید پیامدهای تلخ و هشدارآمیز خود را داشته باشد.

5. تحقیق و شناخت دقیق مسائل محیط‌زیستی: آگاهی قصه‌گو از چالش‌های محیط‌زیستی ایران و جهان، از جمله بحران آب، آلودگی هوا، انقراض گونه‌ها و جنگل‌زدایی، برای تولید اثری هدفمند و دقیق ضروری است. قصه‌ها باید از دل دانایی بجوشند.

6. تمایز بین مکان و مضمون قصه: برخی از آثار صرفاً در بستر محیط‌زیست انسانی یا حیوانی رخ داده بودند، اما موضوع اصلی آن‌ها ارتباطی با دغدغه‌های محیط‌زیستی نداشت. لازم است مضمون و محتوای قصه نیز مستقیماً با موضوع جشنواره پیوند داشته باشد.

7. استقلال اجرایی در صحنه: پخش افکت‌ها و موسیقی باید در اختیار خود قصه‌گو و بر روی استیج انجام شود. قصه‌گویی هنری فردی است و اتکا به اتاق فرمان، از یکپارچگی و خلوص اجرا می‌کاهد.

8. استفاده خلاقانه از صحنه: بهره‌گیری از فضای صحنه باید در جهت تقویت پیام قصه، ارتقای جذابیت و تعمیق تأثیرگذاری باشد. طراحی حرکت، نور، وسایل و چیدمان باید آگاهانه و متناسب با فضای روایت صورت گیرد.--- 

با آرزوی موفقیت برای تمامی قصه‌گویان فرهیخته و آینده‌ساز، سپاس از اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان، خانه سازمان های مردم نهادخوزستان، انجمن کودک خلاق جامعه پویا و انجمن روزنه امید جوان. هیئت داوران اولین جشنواره قصه‌گویی محیط‌زیست:  ۱. محمد سیمزاری ۲. طاهره گرمسیری ۳. مهدی آرایی اسامی منتخبین جشنواره  الف: بخش کودک ۱. آنوشا خلیلی – استان بوشهر | با قصه «رازدار لیکه‌ای» ۲. آیسان نظری – استان خوزستان | با قصه «بازی خطرناک»  ب: بخش بزرگسال ۱. داوود ریحانی – استان خراسان رضوی | با قصه «تو نیکی می‌کن...» ۲. محمود خرقانی – استان خراسان رضوی | با قصه «از این‌ور، از آن‌ور» ۳. زینب زنجبر – استان تهران | با قصه «فوکلی فکی»  بخش شایسته تقدیر ۱. هادی رفیعی – استان زنجان | با قصه «رودخانه سیاه» ۲. لیلا خلیفه‌سقاء – استان اردبیل | با قصه «تَکَم و پری فصل‌ها» ۳. الهه تاجیک – استان تهران | با قصه «جادوگر جنگل سبز» (با زبان اشاره)