ضرورت پژوهش در حوزه صنایع دستی/قسمت دوم

اهمیت و ضرورت پژوهش در حوزه صنایع دستی انکار ناشدنی است.

عباس رحیمی کارشناس و پژوهشگر فعال صنایع دستی در جمع خبرنگاران در اهواز گفت: اهمیت مقوله پژوهش در پیشبرد صنایع دستی و ملی شدن این صنعت بر هیچکس پوشیده نیست.

این پژوهش ها از طریق چه نهادهایی باید انجام شوند؟ این پژوهش ها از طریق نهادهای خصوصی قابل انجام هستند که انجام این پژوهش ها توسط نهادهای خصوصی و اشخاص چالش های زیاد دارد. عدم حمایت مالی مناسب بسیاری از این پژوهش ها را ناموفق می‌گرداند.

رحیمی در ادامه افزود: تنها نهاد حمایتگر معاونت صنایع دستی استان‌ها یا معاونت صنایع دستی کشور است. در ۱۵ سال گذشته اقدامات پژوهش محور زیادی انجام شده است که تاثیر این پژوهش هارا شاهد هستیم. ملی شدن صنایع دستی ۵ شهر استان خوزستان از نتایج این پژوهش هاست. دو شهر دیگر هم در آستانه ملی شدن صنایع دستی شان هستیم.

عباس رحیمی در ادامه گفت: موفقیت این پژوهش ها باعث شد که از سال ۸۹ در کپوربافی حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشیم. چند مرحله نمونه سازی و طراحی محصول در کپوربافی انجام شده است که منجر به دریافت ۳ استاندارد ملی در این صنعت شدیم که این‌ یک کار کاملا پژوهشی است. مستند نگاریها و نشانه ی جغرافیایی کپور دزفول ثبت شده و در دانشنامه صنایع دستی خوزستان یک جلد به کپور بافی دزفول اختصاص یافته است.

برای ارسال به شورای جهانی صنایع دستی همه این اقدامات از قبل باید انجام شده باشد. شهرهای ملی صنایع دستی چه اهمیتی دارند؟ از سال ۲۰۱۴ شورای جهانی صنایع دستی که یکی از سازمان های یونسکو است تاکید کرده که هر شهر یا روستایی که یکی از رشته های صنایع دستی برجسته را دارا باشد که تاثیرگذاری این صنعت در فرهنگ مردم آن منطقه چشمگیر باشد، از طرف شورا برجسته خواهد شد و به یک سری از مزیت ها خواهد رسید.

در سال ۲۰۱۵ اولین روستای جهانی سفال در سیستان و بلوچستان جهانی شد. بعد از آن ۱۶ شهر و روستا در ایران به عنوان شهر جهانی صنایع دستی در رشته های مختلف صاحب نام شدند. از جمله ملایر که شهر جهانی صنایع دستی مبل نام گرفت. اصفهان و شیراز شهر جهانی صنایع دستی نام گرفتند و سیرجان شهر ملی گلیم نامیده شد و تبریز شهر ملی فرش و آباده شهر ملی منبت و دزفول شهر کپوربافی و روستای قاسم آباد شهر ملی چادر شب نام و گرفت و ...

تلاش با ارزش پژوهشگرهای ما در عرصه صنایع دستی در ایران منجر به مطرح شدن این صنایع و ماندگاری آنها در سطح جهانی شد. در ادامه عباس رحیمی گفت: اهدافی که از ملی شدن صنایع دستی داریم؛ یکی برجسته سازی شهرت است و تشویق دولت به حمایت مالی در آینده در زمینه های مختلف برای توسعه صنایع دستی برای منطقه ای که صنایع دستی آنها ملی می‌شود. تقویت پتانسیل های محلی چه صنعتگران چه بخش های دولتی و چه بخش های خصوصی.

برای ارتقا آن رشته خاص آن منطقه جغرافیایی که در سطح ملی و بین المللی مطرح و باعث رونق اقتصادی آن منطقه خواهد شد. باعث افزایش و تشویق صنعتگران آن منطقه خواهد شد و هویت فرهنگی آن منطقه خاص به شکل ویژه دیده و حفظ خواهد شد.

امتیاز دهی داوران ملی پیرامون شهرهای ملی صنایع دستی چگونه است؟ در منطقه مورد نظر باید از نظر تاریخی و باستان شناسی و پتانسیل های گردشگری و حمل و نقل دارای امتیازاتی باشد. جمعیت صنعتگران آن منطقه نیز حائز اهمیت است باید پتانسیل های نیروهای فعال کار در این زمینه را دارا باشد مثلا در شهر دزفول ۴ هزار نفر کپورباف فعال در سنین مختلف داریم. جمعیت صنعتگران پیشکسوت هم حائز اهمیت است. تعداد کارگاه‌های فعال در آن رشته خاصی و وجود فروشگاه‌های فعال هم مهم هستند. باید تعداد زیادی کارگاه‌های فعال در آن منطقه جغرافیایی وجود داشته باشند. مراکز فروش متعدد و بازارچه های دائمی و موقت هم برای عرضه صنایع دستی ممتاز آن منطقه وجود داشته باشد. وجود آموزشگاه‌های رسمی که آموزش‌های در این رشته از صنایع دستی را به سننین مختلف به شکل کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را می‌دهند نیز دارای اهمیت هستند. آموزش‌های استاد شاگردی یا همان آموزش‌های سینه به سینه هم در این زمینه مهم است که همان آموزش‌های سنتی است.

در پایان عباس رحیمی به مبحث تبلیغات و بازاریابی هم اشاره کرد که دارای اهمیت فراوانی است. باید از روش‌های خلاقانه و جدید در ارائه این صنایع و بازاریابی پرداخت.